Elektrikli araç şarj ağı altyapısı, çevre dostu bir ulaşım sisteminin temelini oluşturarak enerji verimliliği ve karbon ayak izi azaltım hedeflerinde kilit bir rol oynamaktadır. Ülkemizde yenilenebilir enerji potansiyelinin yanı sıra gelişmiş enerji altyapısı, elektrikli araçların yaygın kullanımını desteklemek için önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’nin elektrikli araç şarj altyapısı kamu kurum ve kuruluşlarının teşvik politikaları ve özel sektörün katılımı ile gelişmektedir. EPDK’nın hazırladığı projeksiyona göre 2030 yılında ülkemizdeki elektrikli araç sayısı 1 milyonu geçecek.
Şarj Noktası Sayısında Avrupa’dan İyi Durumdayız
2023 yılı başında Türkiye’de 14.896 adet elektrikli araç mevcut iken bugün itibarıyla bu sayı 93.973 adete ulaşmıştır. EPDK’dan lisans alan şarj ağı işletmecileri tarafından yapılan yatırımlar neticesinde, 2023 yılı başında Türkiye çapında 3.081 (2.706 adet AC (Yavaş) ve 375 adet DC (Hızlı)) olan şarj noktası (soketi) sayısı ise 1 Nisan 2024 tarihi itibariyle 17.233’e (11.412 adet AC (Yavaş) ve 5.821 adet DC (Hızlı)) yükselmiştir.
Elektrikli araç sayımız hızla artarken aynı süratle şarj noktalarımızın da artması e-mobilite ekosisteminin gelişimi açısından olumlu bir gelişmedir. Ülkemizde soket başına düşen elektrikli araç sayısı 5,4’dür. Bu oran Avrupa ülkelerinde ortalama 13,75 olup ülkemiz soket başına düşen elektrikli araç sayısı bakımından iyi durumda bulunmaktadır.
Yurt dışındaki yapılan çalışmalar ve gelişmeler de göz önünde bulundurularak hazırlanan projeksiyonda 2035 yılına kadar olan süreçte 3 farklı senaryo ile elektrikli araç sayısı ve şarj noktası sayısı incelenmiş.
2035’te Elektrikli Araç Sayısı 4 Milyonu Geçecek
Yapılan projeksiyonda, Türkiye’de elektrikli araç sayısının artırılması ve şarj altyapısının geliştirmesi stratejik hedef olarak ele alınıyor. Yapılan çalışmalar sonucu yurt dışında elektrikli araç pazarı gelişmiş ülkelerin pazar gelişim trendleri de dikkate alınarak yıllar itibarıyla elektrikli araç ve şarj noktası (soket) sayısı tahminlerini içeren düşük, orta ve tüksek olmak üzere üç temel senaryo oluşturulmuş. Bu bağlamda, 2025’te düşük senaryoya göre 202.030, orta senaryoya göre 269.154, yüksek senaryoya göre ise 364.893 elektrikli araç sayısına ulaşılacak.2030 yılındaki senaryolar incelendiğinde; düşük senaryoda elektrikli araç sayısı 776.362 olurken, orta senaryoda 1.321.932 , yüksek senaryoda da 1.679.600 olarak karşımıza çıkıyor. 2035’te elektrikli araçların düşük senaryoda 1.779.488, orta senaryoda 3.307.577, yüksek senaryoda da 4.214.273 olması bekleniyor.
Elektrikli araç sayısının en düşük senaryoda dahi önümüzdeki 5 yılda (2025-2030) yıllık %77 civarında bir artışla 2030’da 776.362, 2030-2035 yıllarında ise yıllık %46 civarında büyüyerek 1.779.488 olması beklenirken ; yüksek senaryoda 2030’a kadar yıllık %98 civarında bir artışla önce 1.679.600’e ulaşarak 1 milyon sınırını geçmesi, sonrasında ise 2030-2035 yılları arasında yıllık %50 artarak 4.214.273′ ulaşması bekleniyor.
Şarj altyapısına yönelik yapılan projeksiyonlarda ulaşılan verilere göre; 2025 yılında toplam şarj noktası sayısı, düşük senaryoya göre 34.278, orta senaryoya göre 46.070, yüksek senaryoya göre ise 61.897 olmakta. 2030 yılında öngörülen toplam şarj noktası sayısı; düşük senaryoda 83.543, orta senaryoda 142.824, yüksek senaryoda ise 181.274 olarak hesaplanmış. 2035 yılına gelindiğinde ise yapılan projeksiyonda, düşük senaryoya göre 146.916, orta senaryoya göre 273.076, yüksek senaryoya göre ise 347.934 olması bekleniyor.
Toplam Şarj Noktası Sayısında Avrupa’da soket başına düşen ortalama elektrikli araç sayısından 2,5 kat daha iyi durumda olmamız ülkemizde bu alanda ki yatırımların hızlı aksiyon alma kabiliyetini gösteriyor. Kamu politikalarının özel sektörü teşvik hamlelerinin de etkili olduğu bir gerçek. Şarj noktası sayısında en büyük ilerleme gelişimin en düşük kaldığı DC şarj noktalarında bekleniyor. 2025-2030 yılları arasında DC soket sayısında ortalama beklenti yıllık %65 artış olacağı yönünde. Toplam soket sayısında ise yüksek senaryoda ilk 5 yıl, yıllık %59 civarı bir artış, devamında ki 5 yılda ise yıllık %38 civarında bir artışla toplam sayının 347 bin 934 olması bekleniyor. 2035 yılına gelindiğinde (yüksek senaryoya göre) soket başına düşecek ortalama elektrikli araç sayısının 12 civarında olması öngörülmüş.
Gerçekleştirilen tüm projeksiyonlara göre elektrikli araçlardan kaynaklı toplam elektrik tüketiminin 2030 yılı için 1,69 TWh ile 3,56 TWh arasında değişeceği öngörülmekte olup 2035 yılında ise bu değerin 3,98 TWh ile 9,39 TWh aralığında olacağı tahmin edilmektedir. Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışmasının sonuçlarına11 göre elektrik tüketiminin 2030 yılında 455,3 TWh, 2035 yılında ise 510,5 TWh seviyesine ulaşması beklenmektedir. Bu minvalde en yüksek senaryoda dahi elektrikli araçların elektrik tüketiminin toplam elektrik tüketimine oranının 2030 yılında %1, 2035 yılında ise %2’yi geçmeyeceği öngörülmektedir.
